Η γλυπτική εικαστική εγκατάσταση με τίτλο Πορθμεία αναφέρεται στα πολλαπλά περάσματα της ανθρώπινης ζωής, στις μεταβάσεις από τη μία χώρα στην άλλη, από το παρελθόν στο παρόν και το μέλλον, από τη ζωή στο θάνατο, από τη μη ύλη στην ύλη και αντίστροφα. Η βάρκα – το ταξίδι: άλλοτε η ζωογόνος μήτρα, άλλοτε η απώλεια, ο χαμός, η λήθη.

Με ένα μεγάλης κλίμακας έργο, ύψους 10 μέτρων και 150 τ.μ. Εμβαδού, η καλλιτέχνις χρησιμοποίησε ως πρωταρχική ύλη τις φθαρμένες βάρκες μεταναστών που περισυλλέχθηκαν στις ακτές της Χίου. 

Επτά σάπια σκαριά συνθέτουν ένα έργο ανατρεπτικό τόσο νοηματικά όσο και μορφολογικά. Ανυψώνονται κάθετα, σαν γιγαντιαίες στήλης πάνω στην Αττική γη, δίπλα στον τόπο των Ελευσινίων Μυστηρίων για να δοξάσουν μια ακόμα θυσία του ανθρώπου σε αναζήτηση μια καλύτερης ζωής. Αν η αποδέσμευση από κάτι που αφήνει κανείς πίσω του δεν σηματοδοτεί αναγκαία τη βελτίωση, αυτό δεν μειώνει την αξία της πράξης μετάβασης από ένα δεδομένο όριο σε ένα άλλο σημείο του χώρου. Γι’ αυτή την πράξη ορθώνεται ένα μνημείο αφιερωμένο στο όνειρο που σώθηκε και σε αυτό που χάθηκε μαζί. Ένα έργο που εξυμνεί ταυτόχρονα τόσο την απατηλή εικόνα της πραγματικότητας όσο και τη στυγνή μορφή της.

Σε αυτή τη μάχη υπέρβασης, η Καλλιόπη Λεμού απευθύνει μια χειρονομία εναγκαλισμού του κελύφους του πόνου. Αποτολμά και αγγίζει τα απτά ίχνη της πάλης για να προσδώσει σε αυτά την αξία που τους αρμόζει. Τα σαθρά κουφάρια μεταφέρονται στον χώρο της τέχνης και της δημιουργίας, σαν κειμήλια του πανανθρώπινου πόθου υπέρβασης του εκάστοτε ορίου. Πανάκριβο το αντίτιμο αυτής της μετάβασης. Γι αυτήν την υπαρξιακή διάσταση, χτίζει τα Πορθμεία. 

Έφη Στρούζα, ιστορικός τέχνης, επιμελήτρια

Η Ελευσίνα είναι η πόλη πέρασμα ανάμεσα στα συντρίμμια του βιομηχανικού παρόντος και τους απόηχους πανάρχαιων μύθων και της θεσμοφόρου Δήμητρας. Αν ο ορισμός της τέχνης είναι να κάνει ορατό στους ανθρώπους τον κόσμο των θεών, τότε η Ελευσίνα προσφέρει στον καλλιτέχνη την πρωταρχική ύλη, το ίδιο της το σώμα δηλαδή, για να σμιλέψει αυτή τη δημιουργία. Σε αυτή την πόλη η Καλλιόπη Λεμού ήρθε να στήσει τα Πορθμεία, ένα έργο – μαρτυρία της αέναης αναζήτησης της ζωής, που συνδιαλέχθηκε δημιουργικά με τον χώρο, τον μύθο και τον τόπο. 

Συντελεστές

Οργάνωση: Δήμος Ελευσίνας – Αισχύλεια 2006

Τεχνική υποστήριξη /εγκατάσταση έργου: Γαβρίλος Μιχάλης, Paolo Carraro, Tim Peacock, Simon Brundret

Τεχνικός Φωτισμού: Αντώνης Γκατζουγιάννης

Eπικοινωνία: Μαρία Παναγιωτίδου, artproductions

Σχέδια: Καλλιόπη Λεμού

Kατάλογος

Καλλιτεχνική επιμέλεια: Βάσω Αβραμοπούλου

Μεταφράσεις: Κλειώ Πανουργιά, Μιχάλης Ελευθερίου

Επιμέλεια κειμένων: Ερρίκος Σοφράς

Φωτογραφικό υλικό: Sylvie Borel, Γιάννης Μακριδάκης, Αναστασία Κουρμπέλα

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση: Ατελιέ Σ. Μαλαγαρδή