skip to Main Content

15 -24 Ιουνίου 2018

Περιγραφή

Το Φεστιβάλ Συνοικισμός, ο πρώτος νέος θεσμός της Ελευσίνας 2021 Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, που συστηματοποιεί τη φιλοσοφία, τις κεντρικές αξίες και τη μεθοδολογία του κεντρικού της μηνύματος «Μετάβαση στην EUphoria» είναι ένα φεστιβάλ σύγχρονων παραστατικών τεχνών που μετατρέπει την ιστορική γειτονιά του Συνοικισμού σε τόπο συνάντησης, προβληματισμού και ανταλλαγής γύρω από σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα της εποχής μας.

Ο Συνοικισμός της Ελευσίνας δημιουργήθηκε το 1924-25, για να στεγάσει τους 2.500 περίπου πρόσφυγες που έφτασαν στην πόλη το 1922 και τα επόμενα χρόνια με τις αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία που ακολούθησαν. Στόχος του Φεστιβάλ είναι να μετατρέψει αυτή την ιστορική, αλλά άγνωστη περιοχή της Ελευσίνας, σε τόπο συνάντησης, προβληματισμού και ανταλλαγής γύρω από σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά φαινόμενα της εποχής μας με κύριο όχημα τις σύγχρονες παραστατικές τέχνες.

Τα έργα  του Φεστιβάλ προσκαλούν τον επισκέπτη σε μια βιωματική εμπειρία, που λαμβάνει χώρα όχι σε συμβατικούς πολιτιστικούς χώρους, αλλά σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους της περιοχής. Το Φεστιβάλ επενδύει σε πρωτότυπα site specific έργα, που αναδεικνύουν τις ιδιαίτερες ιστορίες των ανθρώπων και όψεις της περιοχής αλλά και σε μακροχρόνια residencies, που προσφέρουν στους καλλιτέχνες αλλά και στους κατοίκους τον απαραίτητο χρόνο και χώρο για να γνωριστούν και εν τέλει να συνυπάρξουν. Ήδη, στη φετινή έκδοση συμμετέχουν δύο καλλιτέχνες, οι οποίοι δουλεύουν με την Ελευσίνα 2021 σε πολυετή βάση, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης και η Γιολάντα Μαρκοπούλου.

Θεματικά, η φετινή πρώτη έκδοση επικεντρώνεται στο προσφυγικό, ένα κεντρικό ευρωπαϊκό ζήτημα της εποχής μας, που είναι ταυτόχρονα η βάση της συλλογικής μνήμης του Συνοικισμού.  Το πρόγραμμα ξεκινά με τις Διαδρομές στις Ρίζες #2 // Routes On Roots #2, ένα καλωσόρισμα στο Συνοικισμό από τους ίδιους τους κατοίκους, προϊόν συνεργασίας του Ευριπίδη Λασκαρίδη με το Σύλλογο Μικρασιατών Ελευσίνας. Στη συνέχεια, η Γιολάντα Μαρκοπούλου και η ομάδα Station Athens με τους Χαλίλ Αλιζάντα, Χοσέιν Αμιρί, Ραμζάν Μοχάμαντ, Ρεζά Μοχαμαντί και Αϊντίμ Τζοϊμάλ φέρνουν στιγμιότυπα της ζωής τους από την Τεχεράνη, το Μπαγκλαντές, την Καμπούλ, το Καράτσι και την Αθήνα στα σπίτια και τους δρόμους του Συνοικισμού στη site-specific παράσταση Ε_ΦΥΓΑ. Από την άλλη όχθη της Μεσογείου, το Λίβανο,  η Τάνια Ελ Κουρί, εξέχουσα περίπτωση της σύγχρονης Live Art,  δημιουργεί μία ιδιότυπη συνάντηση ανάμεσα σε έναν πρόσφυγα και ένα θεατή, με τίτλο Ως Εκεί Που Φτάνουν Τα Δακτυλικά Μου Αποτυπώματα. Επίσης από το Λίβανο, οι Dictaphone Group παρουσιάζoυν τη βιωματική εγκατάσταση Ιστορίες Καταφυγίου, που στηρίζεται σε τρία βίντεο που δημιούργησαν σε συνεργασία με μία ομάδα Σύρων προσφύγων στο Μόναχο. Τέλος, τη θεματική του προσφυγικού ολοκληρώνει η έκθεση του Ιταλού εικαστικού Alfredo Romano ΣΧΙΣΜΕΣ – ΣΥΡΡΑΦΕΣ, Η αιωνιότητα είναι το αντίθετο του αφανισμού.

Η εφήμερη φωτιστική εγκατάσταση “Φωτοσύναξη” της ομάδας Beforelight, έρχεται να «ταράξει» αισθητικά το άδειο οικόπεδο επί της οδού Δαρδανελίων και να το επανατοποθετήσει ως ένα ευέλικτο κέντρο συνάθροισης στο χάρτη της Ελευσίνας, που διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών του. Εδώ η Λένα Κιτσοπούλου και οι συνεργάτες της προσκαλούν το κοινό σε μια βραδιά με ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια, ενώ κάθε απόγευμα πραγματοποιείται το Καφενείο η Β(β)ουλή, μια σειρά συζητήσεων με τη συμμετοχή θεωρητικών από διάφορους χώρους και κατοίκων του Συνοικισμού, που επιμελήθηκε η Μυρσίνη Ζορμπά.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ ολοκληρώνεται με μια σειρά παράλληλων δράσεων, όπως εργαστήρια για παιδιά και μεγάλους, περιπάτους στο Συνοικισμό, επισκέψεις στο Μουσείο Μικρασιατών Ελευσίνας, συναυλίες στην Πλατεία Λαού με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής και το πρότζεκτ Home New Home, μία σειρά ντοκυμαντέρ που δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιορδανία, το Λίβανο και την Παλαιστίνη και αφηγούνται τις προσωπικές ιστορίες αυτών των ανθρώπων.

Καλλιτεχνικά έργα

Στην πρώτη του έκδοση (15 -24 Ιουνίου 2018) το Φεστιβάλ επενδύει σε πρωτότυπα site specific έργα, μακροχρόνια residencies, 3 πρωτότυπες παραγωγές και 4 μετακλήσεις που θεματικά επικεντρώνεται στο προσφυγικό, ένα κεντρικό ευρωπαϊκό ζήτημα της εποχής μας, το οποίο είναι ταυτόχρονα η βάση της συλλογικής μνήμης του Συνοικισμού.

Στην πρώτη του έκδοση (15 -24 Ιουνίου 2018) το Φεστιβάλ επενδύει σε πρωτότυπα site specific έργα, μακροχρόνια residencies, 3 πρωτότυπες παραγωγές και 4 μετακλήσεις που θεματικά επικεντρώνεται στο προσφυγικό, ένα κεντρικό ευρωπαϊκό ζήτημα της εποχής μας, το οποίο είναι ταυτόχρονα η βάση της συλλογικής μνήμης του Συνοικισμού.

Ευριπίδης Λασκαρίδης
Διαδρομές στις Ρίζες #2
του Ευριπίδη Λασκαρίδη. Oι κάτοικοι του Συνοικισμού αυτοσυστήνονται και ξεναγούν τους θεατές-περιπατητές στα στενά σοκάκια της γειτονιάς και στις προσωπικές τους διαδρομές.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με μια σειρά παράλληλων δράσεων, όπως εργαστήρια για παιδιά και μεγάλους, περιπάτους στο Συνοικισμό, επισκέψεις στο Μουσείο Μικρασιατών Ελευσίνας, συναυλίες στην Πλατεία Λαού με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Γιορτής της Μουσικής και το πρότζεκτ Home New Home, μία σειρά ντοκιμαντέρ που δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιορδανία, το Λίβανο και την Παλαιστίνη και αφηγούνται τις προσωπικές ιστορίες αυτών των ανθρώπων.

Καφενείο Η Β(β)ουλή

Γιατί στο συνοικισμό και γιατί καφενείο;

Γιατί τα θραύσματα της ιστορίας αυτής της πόλης μπορούν να προκαλέσουν τη δύναμη της μνήμης των ανθρώπων της και να βρουν την αξία τους στο παρόν, να συμβάλουν στην οικοδόμηση της διορατικότητας και στην προοπτική που χρειαζόμαστε για να σχεδιάσουμε το μέλλον.

Ένα θραύσμα της δημόσιας ιστορίας της Ελευσίνας είναι ο Συνοικισμός και οι άνθρωποί του αλλά και τραύμα ταυτόχρονα. Το οικιστικό του σύνολο συγκροτεί  ένα παλίμψηστο που μαρτυρά σήμερα τον αγώνα της επιβίωσης και της δημιουργίας μιας νέας ζωής μετά την προσφυγιά, την αξιοπρέπεια της  φτώχειας, τη θέληση και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον των παιδιών. Τα σπίτια του αναδύουν τη δύναμη των γυναικών που ανάθρεψαν παιδιά, δούλεψαν σκληρά, κράτησαν τις οικογένειες ενωμένες, φύτεψαν και καλλιέργησαν όχι μόνο δέντρα και λουλούδια αλλά αγάπη και φροντίδα για το δικό τους άνθρωπο και για τον ξένο. Κλείνει σχεδόν έναν αιώνα αυτό το κοινωνικό και πολιτισμικό κύτταρο που δημιουργήθηκε εδώ κάτω από δύσκολες συνθήκες και στη συνέχεια απόκτησε τη δική του ζωή, βίωσε όλες τις περιπέτειες της ιστορίας της χώρας και συμμετείχε σ’ αυτές, τις ξεπέρασε.      

Το καφενείο υπήρξε ένας από τους λίγους χώρους συνάντησης και δημόσιου διαλόγου για πολλές δεκαετίες στην περιοχή. Ενδιάμεσος, χώρος ανάμεσα στη δουλειά και την οικογένεια, φιλοξενούσε τον ελεύθερο χρόνο και τις μικρές απολαύσεις, ένας σταθμός αναμονής, ανταλλαγής και συζητήσεων για τα μικρά που απασχολούσαν την κοινότητα αλλά και τα πιο μεγάλα γεγονότα που της επιβάλλονταν από τους ανέμους του κόσμου. Τόπος αποκλειστικά αρσενικός, συμμετοχικός, πυκνά βιωματικός, στέγασε φόβους, απειλές, αδικίες, συγκρούσεις, συμβιβασμούς, συμφωνίες, προσδοκίες. Ο καφές, το τάβλι, η πρέφα, το ούζο, το ραδιόφωνο, καμιά φορά τα όργανα, αργότερα η τηλεόραση αλλά, πάνω απ’ όλα, διαρκώς και χωρίς διακοπή οι λέξεις, η πολιτική συζήτηση, η κριτική, το κοινωνικό σχόλιο, τα νέα, οι ειδήσεις, η επαφή με τον έξω κόσμο.

Σήμερα, κάτω από  συνθήκες διαφορετικές και  πιο ευνοϊκές, η Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης μας καλεί στο Καφενείο του Φεστιβάλ Συνοικισμός σε μια σειρά συζητήσεων  που μας αφορούν όλους, με τρόπο συμμετοχικό που θα δίνει το λόγο σε όλες τις απόψεις. Χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, χωρίς προκαταλήψεις, με αναμνήσεις και ιστορίες παλιές  αλλά χωρίς να πνιγούμε στη νοσταλγία. Η συμμετοχή όσων μένουν στο Συνοικισμό κι όσων θα έρθουν από άλλα σημεία της πόλης αλλά και των φίλων από πιο μακριά, είναι αυτό που θα δώσει νόημα και αξία στις συζητήσεις.  

Ο ανοιχτός διάλογος για τη  συγκρότηση της προσφυγικής μνήμης, τον κόσμο της εργασίας, την  επιμέλεια του εαυτού, την εκπαίδευση, την προσφυγική εμπειρία που θα αφηγηθούν οι νέοι πρόσφυγες σε πρώτο πρόσωπο, την «απόστασή» μας  από τα αρχαία μνημεία, αλλά και μια στάση στις γραμμές του τρένου, μαζί με τις εκδηλώσεις των καλλιτεχνών και το φαγητό που θα μοιραστούμε είναι όλα όσα καλούμαστε να βιώσουμε στο Καφενείο Η Β(βουλή) του Φεστιβάλ Συνοικισμός.

 

Μυρσίνη Ζορμπά

Επιμελήτρια του προγράμματος Καφενείο Η Β(β)ουλή

Αναλυτικό πρόγραμμα
Μια συζήτησή με ανθρώπους προσφυγικής καταγωγής και νέους πρόσφυγες, αναδεικνύει την ιστορία της Ελευσίνας, το παλίμψηστο της μνήμης και τα πολλά στρώματα της προσφυγικής εμπειρίας που διαμόρφωσαν την πόλη με τον τρόπο που τη γνωρίζουμε σήμερα.

Η Αιμιλία Σαλβάνου συνομιλεί με την Ευγενία Αντωνάρα-Τσολάκη, την Γεωργία Γιαγτζόγλου-Αντωνιάδη και τον  Βαγγέλη Τσακίρογλου.

Γυναίκες και άνδρες από τη Συρία και το Ιράκ μας συστήνονται στη βουλή του Συνοικισμού και μας αφηγούνται σε παρόντα χρόνο και σε πρώτο πρόσωπο την ιδιαίτερη ιστορία που έχει ο καθένας και η καθεμία και την εμπειρία τους ως πρόσφυγες.

Η Ευγενία Καββαδία συνομιλεί με την τον Αχμεντ Αλσαλαχι, την Μπατουλ Ζαμελ, την Ιμαν Ταλλαα, τον Βαγγέλη Γκίνη, την Ιουλία Ριζοπούλου και συντελεστές της δράσης Home New Home.

Η δουλειά μας, όλες οι δουλειές, είναι κομμάτι της ιστορίας και της ταυτότητας κάθε τόπου είναι ο κόσμος της εργασίας που τον κατοικεί. Ακούγοντας και συζητώντας ιστορίες από τις δουλειές των ανθρώπων του Συνοικισμού ακούμε και συζητάμε για τον τόπο.

Ο Κώστας Περούλης συνομιλεί με τον Μανώλη Δενζιρτζόγλου, τον Κεμαλ Μπραουσι, τον Στράτο και την Άννα Ρουσιτα.

Η συζήτηση αυτή έχει ως σκοπό να αποτελέσει την αρχή μιας συλλογικής συζήτησης όλων των μετόχων της τοπικής εκπαιδευτικής διαδικασίας, εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών, αρμόδιων φορέων με στόχο τη συνειδητοποίηση της καθοριστικής συμβολής των εκπαιδευτικών στη διαδικασία της ένταξης των παιδιών στον πολιτισμικό χώρο και την καλλιτεχνική δημιουργία.

O Νίκος Παναγιωτόπουλος συνομιλεί με την Αθηνά Αραβανή, το Θοδωρή Νιαγουλίδη, τον Παναγιώτη Πιτέλη, τον Αλέξη Τσάτση και το Χριστόφορο Τσάτση.

Η φροντίδα της εμφάνισης είναι μία χειρονομία εξισορρόπησης με οτιδήποτε προσβάλλει την ύπαρξη. Μία συνάντηση γυναικών δεν είναι άθροισμα επιπόλαιων και ανούσιων συζητήσεων. Είναι η ανταλλαγή εμπειριών και σκέψεων για ό,τι συμβαίνει γύρω μας και μας προκαλεί την ανάγκη να το κατανοήσουμε Αυτό το παρόν μας προκαλεί για να ανταποκριθούμε στις μεταβολές του. Πως γίνεται αυτό; Ένας δρόμος είναι η ερμηνεία του με κριτήρια αισθητικής.

Η Έφη Φαλίδα συνομιλεί με  τη Σοφία Αδάμ, την Άννα Κουφωλιά και την Ορνελα Σκεντεραι.

Πώς μία ιστορική γειτονιά του παρελθόντος διαμορφώνεται σήμερα; Πώς οι κοινωνικές αλλαγές, η οικονομική κρίση και τα εκάστοτε πολεοδομικά δεδομένα μεταβάλλουν την εικόνα της περιοχής; Μια συζήτηση μεταξύ αρμοδίων και αναρμόδιων να μιλήσουν για αστική ανάπτυξη. Μία συζήτηση μεταξύ πολιτών, κατοίκων, επαγγελματιών και φορέων για το μέλλον του Συνοικισμού.

Η Πέγκυ Τσολακάκη συνομιλεί με τον Σύλλογο Μηχανικών, με κατοίκους της περιοχής και φορείς για το μέλλον του Συνοικισμού.

Η Ελευσίνα είναι γνωστή στον κόσμο για τα αρχαία της. Πόσο γνωστά είναι όμως τα αρχαία στον κόσμο της; Πόσο μας επιτρέπει η καθημερινότητα την επαφή με τα ίχνη ενός ξεχωριστού, αλλά και τόσο πια μακρινού, παρελθόντος; Είναι αυτό κάτι που θα πρέπει να καλλιεργήσουμε ή μπορούμε, εναλλακτικά, να χτίσουμε νέες σχέσεις με τα αρχαία” δίπλα μας;

Ο Δημήτρης Πλάντζος συνομιλεί με κατοίκους του Συνοικισμού σε έναν περίπατο από την Άνω Ελευσίνα στον αρχαιολογικό χώρο.

Photo Credits Συνοικισμός 2018: © Πέτρος Χυτήρης // Ελευσίνα 2023, Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της Ευρώπης

Back To Top