Στην άκρη της πόλης, πάνω από τις γραμμές του τρένου, η γειτονιά που δημιουργήθηκε και κατοικήθηκε για σχεδόν εκατό χρόνια χρόνια από πρόσφυγες Μικρασιάτες, φιλοξενεί την ομάδα Station Αthens του Χασάν, του Αϊντίμ, του Ρεζά, του Χαλίλ και του Λευτέρη. Μια σχολική τάξη στο Μπαγκλαντές, μια φυλακή στην Αθήνα, ένα σπίτι στην Καμπούλ, ένα υπόγειο στην Τεχεράνη, ένα νοσοκομείο «μετακομίζουν» στην ιστορική γειτονιά της Ελευσίνας και εγκαθίστανται στα χαμηλά σπίτια με τις ασβεστωμένες αυλές και τα ολάνθιστα κηπάκια, στα στενά των προσφυγικών πλακόστρωτων, στο Δημοτικό Σχολείο που φιλοξένησε τρεις γενιές Μικρασιατών και στα μικροσκοπικά καταστήματα. Το χτες με το σήμερα συνυφαίνονται θεατρικά γύρω από την πλατεία Μικρασιατών, όπου η τέχνη γίνεται εργαλείο για εξερεύνηση, νοσταλγία και εξομολόγηση. Οι προσωπικές τους αφηγήσεις ενσαρκώνουν την ιστορία μ’ έναν μοναδικό κι αυθόρμητο τρόπο και επανανοηματοδοτούν το χώρο, ενώ οι θεατές βιώνουν μια ξεχωριστή εμπειρία στην ιδιαίτερη συνοικία.
Από φυγάδες του Αφγανιστάν, του Πακιστάν και του Μπαγκλαντές, τα μέλη της ομάδας Station Athens μετατρέπονται σε πρωταγωνιστές. Αφηγούνται προσωπικές ιστορίες, μοιράζονται μνήμες και αντικείμενα, εκθέτουν ντοκουμέντα και φωτογραφίες από την ζωή στις πατρίδες τους. Φωνάζουν. Τραγουδούν. Μιλούν στο skype. Εργάζονται. Μαθαίνουν ελληνικά. Και όλα αυτά μέσα από τη θεατρική πράξη. Η ομάδα συσπειρώνεται για τη δημιουργία μιας παράστασης για όγδοη συνεχή χρονιά, ενώ για πρώτη φορά εγκαθίσταται σε μία ολόκληρη γειτονιά, προσκαλώντας τον θεατή, να περπατήσει τον τόπο και να ανακαλύψει τους πρωταγωνιστές της σκηνής – αλλά και τους άλλους, αυτούς της πραγματικής ζωής.
Η έρευνα της ομάδας γύρω από τις ιστορίες της φυγής ξεκίνησε το 2014, οπότε και δημιουργήθηκε η πρώτη εκδοχή του θεατρικού έργου Ε_ΦΥΓΑ, που παρουσιάστηκε σε διαφορετικούς χώρους του Συνεργείου, ενός πενταόροφου κτιρίου στην περιοχή του Μεταξουργείου. Η παρουσίαση του Ε_ΦΥΓΑ στην περιοχή της Άνω Ελευσίνας είναι αποτέλεσμα της μεταγενέστερης δουλειάς της ομάδας, που εργάστηκε εκ νέου στη διασκευή και την εγκατάσταση της θεατρικής παράστασης στην ιστορική γειτονιά της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021.
Γιολάντα Μαρκοπούλου
Η Γιολάντα Μαρκοπούλου είναι σκηνοθέτης και παραγωγός. Στο διάστημα 2007-2017 επικέντρωσε τις καλλιτεχνικές της δραστηριότητες στο χώρο που ονόμασε ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ (www.synergyo.gr) όπου και σκηνοθέτησε τις παραστάσεις Tejas Verdes, Νεκροί Ταξιδιώτες, Shoot get treasure repeat, Kόντρα στην Πρόοδο, ‘Εξοδος, 1911, Στο άλσος των σεμνών (Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών), το Χώμα κ.α. Στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας παρουσίασε τις παραστάσεις Θάλαμος Αρ.6 και Εμιγκρέδες. Παράλληλα με τη δουλειά της με επαγγελματίες ηθοποιούς, συνεργάζεται και καθοδηγεί ομάδες με διαφορετικό υπόβαθρο, οι οποίες μεταπλάθουν και παρουσιάζουν επί σκηνής τη βιογραφία τους και τις προσωπικές τους μαρτυρίες, προτείνοντας το δικό της θεατρικό ιδίωμα που κινείται μεν στο χώρου του θεάτρου ντοκουμέντου, εμπλουτίζεται δε με στοιχεία μυθοπλασίας. Ξεχωρίζουν ιδιαίτερα οι παραστάσεις της Ε_ΦΥΓΑ και Είμαστε οι Πέρσες! με την ομάδα Station Athens, που συγκροτείται από νέους πρόσφυγες και μετανάστες, καθώς και οι παραστάσεις Εγώ, ο Παίκτης και Ρουλέτενμπουργκ με το θεατρικό εργαστήρι ο Παίκτης, που συγκροτείται από ανθρώπους που υπήρξαν παθολογικά εξαρτημένοι από το τζόγο και τα τυχερά παιχνίδια. Όλα αυτά τα έργα δημιουργήθηκαν μέσα από τακτικές συναντήσεις και μακρόχρονη ερευνητική εργασία με τους συμμετέχοντες. Αυτή ακριβώς η πολύχρονη σχέση με την κάθε ομάδα ενισχύει την καλλιτεχνική διαδικασία. Στόχος της είναι να προτείνει–μέσα από την προσεκτική επιλογή του χώρου παρουσίασης κάθε project με site specific όρους- νέες συνθήκες ‘γνωριμίας’ των συμμετεχόντων με το κοινό. Με αυτό τον τρόπο, και μέσα από ένα όσο το δυνατόν πιο άρτιο καλλιτεχνικό και αισθητικό πλαίσιο, υπερβαίνει την αποκλειστικά συγκινησιακή στόχευση ή την απλή καταγραφή και δίνει τελικά στους συμμετέχοντες- ηθοποιούς την ευκαιρία να αναδείξουν τις ιστορίες τους με καθαρά θεατρικούς όρους.
Από το 2017 μαζί με την Ιωάννα Βαλσαμίδου ίδρυσαν και επιμελούνται το φεστιβάλ mind the fact (www.mindthefact.gr), ένα καινοτόμο μοντέλο παραγωγής τέχνης και πολιτισμού, που φιλοδοξεί να στρέψει το βλέμμα μας στον Άλλο. Αναδεικνύει πραγματικά γεγονότα με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους ανθρώπους που τα έζησαν. Oι παραστάσεις, εκθέσεις και δράσεις του mind the fact δημιουργούνται μέσα από ένα σύστημα προσεκτικά σχεδιασμένων πολύμηνων εργαστηρίων με την καθοδήγηση επαγγελματιών καλλιτεχνών και την υποστήριξη ανθρωπιστικών οργανώσεων, ομάδων στήριξης και κοινωνικών επιστημόνων και παρουσιάζονται στο mind the fact festival μαζί με επιλεγμένες δράσεις από διεθνείς πλατφόρμες.
Credits
Oμάδα Station Athens: Χαλίλ Αλιζάντα, Χοσέιν Αμιρί, Ραμζάν Μοχάμαντ, Ρεζά Μοχαμαντί, Αϊντίμ Τζοϊμάλ
Σύλληψη- Σκηνοθεσία: Γιολάντα Μαρκοπούλου
Δραματουργία: Μαργαρίτα Παπαδοπούλου
Kαλλιτεχνική & Σκηνογραφική Επιμέλεια: Πάρις Μέξης
Σχεδιασμός Ήχου & Μουσική: Λάμπρος Πηγούνης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Oλυμπία Μυτιληναίου
Βοηθός Φωτίστριας: Νεφέλη Ντακοζούδη
Συμμετέχουν: Ελεάνα Καυκαλά, Ρένα Κυπριώτη, Εύα Οικονόμου- Βαμβακά, Ευθαλία Παπακώστα
Συντονισμός Δράσης: Ιωάννα Βαλσαμίδου
Συντονιστές: Γιούλη Νάση, Τηλέμαχος Τσώλης
Bοηθοί παραγωγής: Τάνια Κουταλά, Τζένη Αναγνωστοπούλου, Νίκος Χαραλαμπίδης
Φωτογράφος: Ελίνα Γιουνανλή
Διεύθυνση Παραγωγής: Βίκυ Στρατάκη
Με την υποστήριξη: mind the fact
Παραγωγή: Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, POLYPLANITY Productions
